Rok 2018 był kolejnym w którym nie doczekaliśmy się niczego przełomowego, czegoś co zabrałoby nas ze świata amigowej wegetacji, z kurczącym się środowiskiem, na inny, choć trochę wyższy poziom. Nie znaczy to jednak, że nie było żadnych wydarzeń na plus, a tylko takie powinny być dla nas wszystkich interesujące - tylko one mogą utrzymać nasze hobby przy życiu, cała reszta nie ma żadnego znaczenia. Dokładnie tak jak w słynnej piosence Marka Grechuty:
Tyle było dni, do utraty sił,
Do utraty tchu, tyle było chwil,
Gdy żałujesz tych, z których nie masz nic,
Jedno warto znać, jedno tylko wiedz:
Miejsce 8: ciekawostki
Rok 2018 obfitował w różnego rodzaju ciekawe informacje o dawnych latach świetności Amigi, a także wspomnienia osób dotyczące tamtego okresu. A więc mieliśmy np. newsa o Traces, programie dla Amigi, który był protoplastą Blendera. Pisaliśmy o malarce Samii Halaby, która kupiła Amigę 1000 w 1985 roku w wieku 50 lat i używa jej do dziś. Można było zakupić książkę Commodore The Inside Story i przeczytać jeszcze raz: Pojawiły się pogłoski, że Commodore - niegdyś firma warta miliardy dolarów, będąca w czołówce technologii komputerowej - może zbankrutować.
Z okazji 33. urodzin Amigi Adam Podstawczyński zrealizował świetny filmik na YouTube, w którym pokazał jak wyglądają obecnie miejsca w Dolinie Krzemowej związane z Przyjaciółką, a w 13-tym odcinku Retro Stories wystąpili Karol "Caro" Włodarczyk i Mariusz "MDW" Włodarczyk, którzy wspominali w jaki sposób stworzyli swoje pierwsze gry.
Miejsce 7: AmiCygnix i inny, ważny soft dla OS4
Jest to oczywiście kropla w oceanie potrzeb, ale było kilka optymistycznych akcentów dla osób szukających nowych programów pod AmigaOS 4. Na początku roku posiadacze programu Hollywood, który służy do tworzenia prezentacji audio-wizualnych, a także aplikacji za pomocą skryptów, mogli zaktualizować go do wersji 7.1. Była aktualizacja arkusza kalkulacyjnego Ignition.
Pod koniec 2018 roku pojawił się program graficzny SketchBlock Pro, z którego, jeśli ktoś ma tylko trochę talentu do szkicowania lub malowania, można sporo "wycisnąć". Olaf Barthel przygotował dla Amigi nową wersję klienta protokołu SMB, używanego przez "Sambę" w systemach Microsoft Windows do udostępniania plików i drukarek. Ale chyba najważniejszą aktualizacją był AmiCygnix, czyli wersja 1.4 środowiska unixowego dla AmigaOS 4, który pozwoli na skorzystanie z nowszych wersji programów działających pod X-ami.
Miejsce 6: Scena
Scena obecnie to oczywiście tylko Amiga klasyczna, a prace niestety często są tworzone na PC i tylko wystawiane w amigowych kategoriach. 2017 rok obfitował jednak w prawdziwy wysyp dobrej jakości produkcji i Scena wygrała moje podsumowanie. W 2018 było też całkiem nieźle - styczeń zaczął się od udostępnienia w sieci, ogromnej, pełnej kolekcji dyskietek swappera belgijskiej grupy Bamiga Sector One. Wiosną 2018 roku, 12 lat po pierwszym wydaniu słynnego dema Starstruck na party Assembly 2006, grupa The Black Lotus przygotowała jego finalną wersję. Odbyła się też kolejna edycja imprezy Revision, gdzie democompo wygrała grupa The Deadliners & Lemon swoim zgrabnym "The Fall" na Amigę 500. Z kolei latem najlepsze amigowe produkcje można było oglądać na Datastorm.
W Polsce odbyły się także cykliczne imprezy - AmiParty (już dwudziesta trzecia edycja) i pożegnalne Riverwash w Katowicach, a w połowie 2018 roku na YouTube pojawił film o polskiej scenie Michała Barańskiego pt. Sztuka przekraczania. Warto wyrazić chęć zrozumienia tego jakie cechy dawnych komputerów powodowały możliwości ich twórczego wykorzystania pomimo ograniczeń jakie w sobie zawierały, oraz jak one stopniowo znikały wraz z rozwojem technologii.
Miejsce 5: działania dwóch Adamów w Polsce
Klasyk ma Adama Zalepę, a NG Adama Mierzwę - działania obu Panów w 2018 na rynku amigowych wydawnictw w Polsce zasługują na uznanie. Można było zakupić kolejne wydania Amigazynu, czy też pismo w języku angielskim Amiga User. Zalepa wydawał w 2018 roku także książki (m.in. o programowaniu) i gry (np. Worthy).
Z kolei Mierzwa oprócz prowadzenia swojego bloga i innych działań (np. nagrywania podcastu) przede wszystkim wydał kolejne numery pisma Amiga NG. Napisał także e-booka "AmigaOS 4 na weekend". Jako ciekawostkę mogę podać informację, że podcast z serii AmiWigilia, w którym gościł Adam Mierzwa był drugim najczęściej wyświetlanym newsem w 2018 roku na eXecu.
Miejsce 4: MorphOS dla X5000
W oczekiwaniu na AmigaOS 4.2 lub poprawkową wersję 4.1 użytkownicy Amigi One X5000 mają możliwość przetestowania na swoim komputerze alternatywnego systemu o nazwie MorphOS - tak pisałem w newsie o MorphOS 3.10 w marcu 2018 roku. Potem ukazała się kolejna (3.11) aktualizacja MOSa. System ten jest wciąż rozwijany przez niezobligowaną komercyjnymi i prawnymi aspektami grupę programistów.
W tym roku dzięki Trevorowi Dickinsonowi, który sponsorował sprzęt i prace deweloperskie, pojawiła się wersja dla Amigi One. Co prawda system nie wspiera nowych kart graficznych Radeon, które są supportowane w AmigaOS 4, ale i tak (szczególnie dla osób nie grających w gry) może się okazać przydatny jako alternatywa na dysku, choćby ze względu na wprowadzone tam poprawki (i JIT) w Oddysey czy też programowanie w nowym IDE "Flow Studio".
Miejsce 3: Tower 57 i gry z shaderami
Troszkę lepiej niż z oprogramowaniem było z grami dla AmigaOS 4. Wydarzeniem minionego roku, ale i nie tylko (można chyba napisać, że i dekady?) było wydanie dużej komercyjnej gry dla tego systemu. Mam na myśli oczywiście bardzo dobrze wykonaną strzelankę Tower 57. Podziękowania należy tutaj kierować do Daniela Müßenera (Daytony), który wykonał świetną robotę optymalizując kod gry w taki sposób, że działa szybko na każdej Amidze NG.
Dobrą pracę na polu gier wykonuje także grupa EntwicklerX, która jako pierwsza pod AmigaOS udostępniła pełny produkt wykorzystujący shadery i Warp3D Nova - platformówkę dla dzieci Spencer.
Dla silnika izometrycznych gier RPG "Flare", który jest regularnie kompilowany dla AmigaOS, pojawił się pierwszy sensowny dodatek o nazwie Empyrean Campaign. Amigowcy mogli więc też z niego skorzystać, choć recenzje graczy były zróżnicowane.
W 2018 roku miało miejsce jeszcze jedno ważne wydarzenie, które może mocno przyśpieszyć pojawianie się portów gier na naszą platformę. Ale po kolei - jak wiemy nowy system 3D który jest dostępny pod AmigaOS 4 to Warp3D Nova. Napisany został dla niego wrapper (autor - Daytona), który pozwala skorzystać ze standardu OpenGL ES 2.0 (OpenGL 3D zaprojektowany m.in. dla urządzeń mobilnych). Jednak większość gier pisanych jest dla zwykłego GLa i aby je skompilować potrzebny był jeszcze jeden wrapper (kolejna biblioteka), tym razem OpenGL -> OpenGL ES. I tak swój wrapper stworzył kas1e (GL4ES) oraz swój HunoPPC (EGL). Dzięki temu w okresie świątecznym 2018 mogliśmy się cieszyć kolejnymi dużymi tytułami - Barony i Reborn (to Castle) Wolfenstein.
Miejsce 2: klasyk - sprzęt i gry
Amiga z czasów Commodore miała się w minionym roku nadal świetnie. Wiele firm, często polskich, produkowało przeróżne akcesoria do Starych Przyjaciółek. Pojawiło się także kilka niesamowitych projektów związanych z "klasykiem":
- ReAmiga 1200 - był to 6-ty najczęściej czytany news w 2018 roku na eXecu, John "Chucky" Hertell wymyślił, że stworzy replikę płyty głównej Amigi 1200 w wersji 1D4,
- ACE2 - firma Individual Computers zaoferowała rozszerzenie ACE2, które jest instalowane w gnieździe układu Fat Agnus Amigi OCS/ECS i zwiększa jej pamięć CHIP do 2MB,
- wskrzeszenie AA3000 i A3000+ - modele AA3000 i A3000+ stanowiły dalszy rozwój płyty głównej Amigi 3000, która po raz pierwszy powinna korzystać z nowego chipsetu AGA. Dodatkowo do chipsetu AGA miał być dodany procesor DSP dla 16-bitowego dźwięku i operacji zmiennoprzecinkowych,
- karta sieciowa jako PPC w Mediatorze - Dennis Boon który rozwija bibliotekę Sonnet, wymyślił sobie, że skorzysta m.in. z mocy procesorów PowerPC znajdujących się na kartach sieciowych.
Jeśli chodzi o gry na Amigę z 1MB RAM (lub trochę więcej) w tym roku było ich sporo - m.in. poza hitem wymienionym już wyżej, czyli Worthy, premierę miały także: sympatyczna platformówka Trap Runner, wiele gier na RetroKompie (najlepszy chyba AMIner) oraz dobrze wykonane konwersje z 8-bitowców, czyli Tiger Claw i Power Glove. Nic tylko łamać kolejne joysticki.
Miejsce 1: AmigaOS 3.1.4
Poprawiony przez firmę Hyperion AmigaOS 3.1.4 dla klasycznej Amigi 68k ma rozwiązać wszystkie drobne kłopoty, które nagromadziły się przez lata, modernizuje także wiele komponentów systemu, które zostały wcześniej uaktualnione w systemie 3.9. - tak brzmi oficjalny powód wydania nowej wersji systemu AmigaOS 3.1. I tak jak powiedziałem w jednym z odcinków SZAMAN Race ta wersja systemu okaże się prawdopodobnie największym hitem sprzedażowym tej firmy.
Zresztą Hyperion pokazywał jak dobrze się system sprzedaje na swoim facebookowym profilu, na eXecu był to news nr 1 pod względem wyświetleń (i trzeci z ostatnich czterech lat). Także w serwisie Wykop ponownie udało nam się trafić na główną stronę (zostać "wykopanym") właśnie dzięki hasłu "3.1.4". System zakupili prawie wszyscy amigowcy jakich znam (ja nie kupiłem ;-)). Zdecydowanie było to więc wydarzenie roku 2018, ale niestety tylko i wyłącznie wydarzenie, bo merytorycznie/technologicznie nie posunęło nas w rozwoju ani pół kroku na przód. Być może jednak uratowało firmę Hyperion i to jest na +, czas to pokaże... Czekamy więc na nowy, lepszy i przełomowy rok 2019.
Że ważne są tylko te dni, których jeszcze nie znamy,
Ważnych jest kilka tych chwil, tych, na które czekamy,
Ważne są tylko te dni, których jeszcze nie znamy,
Ważnych jest kilka tych chwil.
Podsumowanie działalności serwisu eXec.pl w 2018 roku znajdziecie tutaj.